سواد چیست و بی سواد کیست؟

از ابتدای قرن 21، این تعریف از بی سواد رواج بسیار یافت: بی سواد کسی است که با رایانه و زبان انگلیسی آشنا نباشد، حتی اگر سواد خواندن و نوشتن داشته باشد. امروز و در میانه دهه دوم قرن حاضر، سرعت رشد تحولات علمی - از علوم انسانی گرفته تا مهندسی و پزشکی - به حدی بالاست که بقا در دایره دانش، منوط به همراهی با این تحولات است.

 

در عرصه تحولات دانش بنیان نیز دو اتفاق مهم رخ می دهد: یا دانسته های قبلی، نقض و باطل می شوند و یا دانش موجود تکمیل و پربار تر می شود. از این رو امروزه، بی سواد کسی نیست که فقط خواندن و نوشتن نمی داند، یا بی سواد تنها به کسی اطلاق نمی شود که با رایانه و زبان بین المللی انگلیسی غریبه است، بلکه بی سواد کسی است که اولاً نتواند دانسته هایش را بروزرسانی کند و ثانیاً جرأت دور ریختن دانسته های باطل شده اش را نداشته باشد.

 

این دومی، از آن جهت اهمیت مضاعف دارد که خیلی ها در برابر آن مقاومتمی کنند، چه آن که تصور می کنند هویت شان با معلوماتی که عمری با آنزیسته اند گره خورده است.

 

بنابراین، به جای آغوش گشودن به مرزهای جدید دانش، از دانسته های پیشین خود همانند گنجی تاریخی مراقبت می کنند و مانند معشوقی دیرین، بدان وفادار می مانند.

 

گاهاً بعضی حرفها و نوشته ها قبل از آنکه صحت آنها با چهارچوب های علمی تایید شود وارد دنیای بدون حساب و کتاب فضای مجازی می شود و خود را علم به جا می زند!

 

از طرف دیگر همه دانسته های پیشین غلط نیستند. 2*2 تا ابد جوابش چهار است و سیب بر اساس قانون جاذبه همواره به طرف زمین سقوط خواهد کرد و مکاتب آسمانی هرچند سال که بگذرد پیامهایی برای انسانها دارد که دور شدن از آنها قطعاً به سقوط و انحطاط اش خواهد انجامید.

 

پس نتیجه می گیرم دانش خوب را باید یاد بگیریم ولی اطلاعات قدیمی باارزش و صحیح را نیز باید حفظ کنیم.

 

شاید بهتر است بگوییم ارزش اطلاعات و دانش در قدیمی یا جدید بودن آنها نیست، بلکه ارزش آنها در صحت آنها و توانایی آنها در حل مشکلات بشری است.

 

فراموش نکنیم کاروان دانش - که مانند گذشته شتر سوار نیست بلکه با سرعت فوق تصور حرکت می کند - منتظر نمی ماند تا تک تک افراد خود را با آن همراه کنند، بلکه در این مسیر، زبدگان را با خود همراه می کند. بقیه، شکست خوردگانی بیش نیستند، هر چند بتوانند برای مدتی با سرمایه گذشته، در مسیر بقا باقی بمانند.

 

در این میان، کسانی که مدیریت می کنند، بیش از بقیه نیازمند سواد جدید که همان بروزرسانی دانسته و دور ریختن دانسته های تاریخ مصرف گذشته هستند.

 

اگر مجموعه ای را مدیریت می کنید، بخشی از زمان و توان تان را صرف سواد جدید بکنید و الّا ناگهان متوجه خواهید شد که چقدر از قافله عقب مانده اید.

 

از این که دانسته های جدید به گنجینه دانش تان اضافه شوند، استقبال کنید و از این که گاه در سطل زباله تان، دانسته های باطل شده تان وجود داشته باشد نترسید.

 

سواد و آگاهی و دانش یک جامعه به منزله چراغی است که می توان از نور آن استفاده کرد و راه زندگی را بصورت درست تر آن پیمود. دسترسی به توسعه همه جانبه، عبور از خط فقر، نکبت و نگون بختی و فجایع انسانی تنها با آموختن سواد، دانش و آگاهی امکان پذیر است.